Op 16 januari 2016 pleegde een vluchteling zelfmoord in de noodopvang in Alphen aan den Rijn. Een tragische gebeurtenis. En na tragische gebeurtenissen hoop je altijd dat mensen er iets van leren, of dat er iets goed uit ontstaat. Dat is in dit geval zo.
Fada Theatre werd gevormd na dit verschrikkelijke nieuws. Twee andere Syrische vluchtelingen, Ahmad al Herafi en Ramez Basheer, waren in hun eigen land al professioneel regisseur en acteur. Zij maakten een theaterstuk en samen met andere asielzoekers voerden zij dit twee keer op in Alphen.
Mijn moeder, journaliste en theatermaakster, was bij die tweede keer aanwezig. Zij besloot dat de voorstelling een groter podium moest krijgen. Flash forward: inmiddels is Fada Theatre een stichting en heeft het theatergezelschap meer dan zestig keer opgetreden, door heel Nederland. De samenstelling is veranderd. Een aantal jongens van de oorspronkelijke groep wilden zich namelijk weer focussen op wat zij voor de oorlog waren. Tandarts bijvoorbeeld, of student. De acteurs van nu, zijn allemaal professional.
Omdat ik eerst nog in het buitenland woonde, heb ik het allemaal op afstand gevolgd. Mijn moeder werd met de twee regisseurs wel heel close. Zij noemden haar mom. Mijn broer (ook zelden in Nederland) en ik maakten er grapjes over. Dat we ingewisseld waren.
In de zomer heb ik het stuk zelf voor het eerst live gezien, in plaats van op film. En het was echt prachtig. Ik was een maand in Europa en in die maand ben ik veel met de “nieuwe jongens” van mijn moeder opgetrokken. We hebben leuke dingen gedaan, maar ook veel gepraat.
Vanaf september ben ik zelf bij de stichting betrokken. Eerst op afstand, want ik zat nog in China. Maar nu ik in Nederland ben, is het bijna een fulltime bezigheid. Ik doe de PR en communicatie, probeer nieuwe boekingen binnen te halen, ben bezig met al het materiaal te verzamelen voor de nieuwe website en samen met de andere drie bestuursleden vergader en overleg ik constant over het heden en de toekomst van Fada.
Maar waar ik nog wel het meest mee bezig ben, is het helpen van de acteurs zelf. Er is altijd wel een brief die vertaald moet worden of een geldkwestie die opgelost moet worden. Er moet hard geoefend worden met Nederlands en er moet huiswerk worden gemaakt. En vooral is er veel psychisch leed. Er is behoefte aan gewoon een beetje praten, er is behoefte aan vriendschap en een familiegevoel. Want veel van deze jonge theatermakers hebben alles achter moeten laten en kunnen amper nog met hun familie praten.
Ik geloof niet dat ik me ooit eerder zo nuttig heb gevoeld. Ik haal zoveel kracht uit deze nieuwe vriendschappen en uit alle gesprekken die we samen voeren. Niet alleen over hun verleden, maar ook juist over de toekomst. Of gewoon over het leven. Soms zelf over helemaal niks. Over wat voor soort pizza’s we lekker vinden of welke Nederlandse artiest het beste is (Marco Borsato scoort wel hoog).
Maar ik heb me ook nooit eerder zo machteloos gevoeld. Ik zie het verdriet in hun ogen. Toen wij nieuwe foto’s aan het maken waren voor de website, stond Aleppo weer in brand. Een paar van de acteurs waren onrustig, ongeconcentreerd. Zij komen uit Aleppo en hadden geen idee of op dat moment hun ouders zonder reden werden vermoord. Met z’n allen gingen we daarna naar een ander toneelstuk kijken. Een paar jongens waren bezig met hun telefoon. Kappen daarmee, seinde ik. ,,Maar zus, nu is de elektriciteit daar aan. Anders weten we niet hoe lang we nog moeten wachten’’, legde Ramez me uit. Hij zei het alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Ik moest het echter even verwerken.
Ons doel is om van Stichting Fada Theatre een zodanig professioneel theatergezelschap te maken, dat alle acteurs en crewleden achter de schermen ervan kunnen leven. Ik zal in ieder geval alles doen wat in mijn macht ligt om deze droom te verwezenlijken. Zus word ik niet zomaar genoemd. Die titel heb ik moeten verdienen. En wat mij betreft, pakken ze me die niet meer af. Fada Theatre. Het is een onderdeel van mij geworden. En mijn hart huilt fucking hard als ik besef hoe fucking weinig ik eigenlijk kan doen om hun hartverscheurende verdriet weg te nemen.
RoxanneWorld 